Wat is het verschil tussen een allergie en een intolerantie?
Voedselovergevoeligheid
De overkoepelende term voor deze twee is โvoedselovergevoeligheidโ. Bij zowel allergische klachten als voedselintolerantie kunnen klachten optreden zoals misselijkheid, overgeven, buikpijn en diarree. Ook huid- en luchtwegklachten komen voor. Voor zowel een voedselallergie als -intolerantie kun je een erfelijke aanleg hebben. Van erfelijke aanleg is sprake wanneer je minstens รฉรฉn ouder of broertje of zusje hebt met een aangetoonde voedselallergie of intolerantie.
Wat is een voedselallergie?
Bij een allergie reageert je immuunsysteem op het eiwit van een bepaalde stof. Dat eiwit noemen we ook wel het antigeen. Een voorbeeld van bekende allergenen zijn de eiwitten in koemelk of noten. Je immuunsysteem vormt hier dan antistoffen tegen. Bij een allergische reactie komt histamine vrij, wat voor klachten kan zorgen.
Wat is een voedselintolerantie?
Bij een gebrek aan enzymen, zoals het geval kan zijn bij een intolerantie, kunnen bepaalde bestanddelen van voedsel niet โopgekniptโ worden tot losse onderdelen. Deze delen gaan dan onverteerd door naar de dikke darm. Daar zullen darmbacteriรซn deze delen verwerken, waar vervolgens klachten kunnen ontstaan. Een voorbeeld van een intolerantie is lactose-intolerantie. Hierbij heeft het lichaam te weinig lactase om lactose op te knippen in losse glucose en galactose moleculen.
Wat is coeliakie?
Hoewel coeliakie ook wel glutenallergie, of glutenintolerantie, wordt genoemd is dit eigenlijk een niet allergische voedselovergevoeligheid. Het is dus geen van beide. Coeliakie is een auto-immuunziekte en kun je krijgen als je hier een erfelijke aanleg voor hebt. Bij een auto-immuunziekte maakt het lichaam antistoffen aan tegen lichaamseigen cellen. Dit zorgt dan voor een ontstekingsreactie.
Gluten zijn mengsels van eiwitten die voorkomen in bijvoorbeeld tarwe. Coeliakie is dus geen allergie, maar iemand kan wel een tarwe allergie hebben. Gluten zorgen bij mensen met coeliakie voor een ontstekingsreactie in het darmslijmvlies, wat het slijmvlies beschadigt. Er kunnen dan klachten ontstaan zoals diarree, buikpijn, vermoeidheid, depressie en gewichtsverlies.
Hoe wordt de diagnose voor een allergie of intolerantie gesteld?
Er zijn verschillende soorten testen om een allergie of intolerantie aan te tonen en soms worden er meerdere testen gecombineerd. Ik geef drie voorbeelden van testen om erachter te komen of je een voedselallergie of -intolerantie hebt.
Bloedonderzoek
In het geval van coeliakie bijvoorbeeld kan er bloedonderzoek gedaan worden. Wanneer er antistoffen tegen de eigen darmcellen gevonden wordt zal er een doorverwijzing komen naar een MDL arts. Bij volwassenen zal dan vaak nog een darmbiopt genomen worden om de diagnose definitief te stellen. Er is bloedonderzoek mogelijk voor diverse allergieรซn.
Waterstofademtest
In het geval van een lactose intolerantie kan de diagnose onder andere gesteld worden met een waterstofademtest. Wanneer darmbacteriรซn in de dikke darm lactose gaan afbreken, vanwege een tekort aan enzymen, dan komt er waterstofgas vrij. Dit wordt in het bloed opgenomen en weer via de longen uitgeademd wat uiteindelijk gemeten kan worden. Ditzelfde is ook mogelijk voor een fructose intolerantie.
Eliminatie-provocatie test
Bij onder andere lactose en fructose kan ook een eliminatie-provocatietest gedaan worden. Hierbij wordt lactose en/of fructose tijdelijk vermeden om later weer te introduceren in het dieet om te kijken of er klachten ontstaan. Ditzelfde kan bijvoorbeeld ook door middel van het low FODMAP dieet. FODMAPs zijn ketens koolhydraten die het lichaam mogelijk niet goed verteerd, zoals bij een intolerantie dus. Lactose en fructose zijn beide voorbeelden van FODMAPs. Andere FODMAPs zijn fructanen, galactanen, sorbitol en mannitol.
Wat moet ik doen als ik een voedselallergie of -intolerantie vermoed?
Wanneer je vermoedt dat je een allergie of intolerantie hebt dan is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Deze kan dan kijken welke onderzoeken en mogelijke vervolgstappen gezet moeten worden. De kans is aanwezig dat hij of zij je doorstuurt naar een diรซtist, bijvoorbeeld om een eliminatie-provocatie dieet te volgen of advies te krijgen over het leven met een voedselallergie of -intolerantie.
Literatuur
Coeliakie. (2021, 12 mei). Maag Lever Darm Stichting. https://www.mlds.nl/chronische-ziekten/coeliakie/
Voedingscentrum. (z.d.-a). Coeliakie (glutenintolerantie). https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/coeliakie.aspx
Voedingscentrum. (z.d.-b). Lactose-intolerantie. https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/lactose-intolerantie.aspx
Voedingscentrum. (z.d.-c). Voedselovergevoeligheid (allergie en intolerantie). https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/voedselovergevoeligheid.aspx
Zorgsaam. (z.d.). Waterstof-ademtest lactose intolerantie | ZorgSaam. https://www.zorgsaam.org/ziekenhuis/patientfolders/waterstof-ademtest-lactose-intolerantie
Ook interessantโฆ
